Hava Kirliliği ve Hava Kalitesi
Hava kalitesi ve hava kirliliği
Hava Kalitesi İndeksi (AQI) ile ölçülür. Sağlıksız hava kalitesi, akciğer hastalığı olan kişiler için son derece tehlikelidir. Ancak bunu daha basite indirgenmiş yolu ile herkes hava kalitesini ölçebilir ve her gün kontrol edebilir. Bu şekilde hava kirliliğinden korumak adına adımlar atabilirsiniz.
ABD’ye göre Çevreyi Koruma Ajansı (EPA), hava kirliliği çok yüksek seviyelerde ve bu herkes için tehlikeli bir durum. Bu seviye, Astım ve KOAH gibi akciğer hastalıkları olan kişiler için tehlikeli olacaktır. o kadar Günlük AQI Ozon, partikül madde, karbon monoksit, kükürt dioksit ve nitrojen dioksit kaynaklı hava kirliliğini ölçer.
Hava kalitesi ne demektir ve sağlıksız hava nedir?

EPA her gün ülke genelindeki bölgeler için AQI rakamlarını yayınlamaktadır. Bu sayılar size hava kalitesinin iyi mi, normal mi, sağlıksız mı olduğunu açıklamaktadır. AQI numaraları 0’dan başlar ve 500’e kadar çıkabilir. Sayı ne kadar yüksek olursa, hava kirliliği o kadar kötü olur. AQI rakamları Amerika Birleşik Devletleri’nde nadiren 200’ü aşıyor. Bunlar sayılar bizlere neyi gösteriyor:
- 0-50 AQI, iyi hava kalitesi anlamına gelir ve herkes için güvenlidir. AQI tablosunda rengi yeşildir.
- AQI 51 ile 100 arasındaysa hava kalitesi ortalamadır. AQI 100, çoğu insanın tatmin edici olduğunu düşündüğü hava kalitesi sınırıdır. Hava kirliliğine karşı çok hassas olan kişilerde bu kirlilik seviyesinde semptomlar gelişebilir. Tablodaki rengi sarıdır.
- 101 ile 150 arasında bir AQI, astımı veya diğer akciğer rahatsızlıkları olan kişiler gibi hassas gruplar için sağlıksız hava kalitesidir. Bu koşullara sahip olmayan kişilerde genellikle hiçbir semptom görülmez. Tablodaki rengi turuncudur.
- 151 ile 200 arasında bir değer, akciğer rahatsızlıkları olan insanlar için çok tehlikeli olabilir. Ciddi solunum semptomları yaşayabilirler. Akciğer sorunu olmayan kişilerde de belirtiler görülebilir. Tablodaki rengi kırmızıdır.
- 201-300 değer herkes için çok sağlıksızdır ve bir sağlık uyarısı verilir. Tablodaki rengi mordur.
- 301 veya daha yüksek bir değer herkes için tehlikelidir. Acil durum bilgisi verilir. Tablodaki rengi ise bordodur.

Sağlıksız hava nedeniyle oluşan solunum semptomları
Bu semptomlar şu şekilde sıralanabilir; öksürük, boğaz ağrısı, nefes darlığı, göğüste sıkışma, hırıltı, göğüs ağrısı veya yanmasını içerebilir. Derin nefes almak acı verici olabilir. KOAH veya astım gibi bir akciğer rahatsızlığı olan kişiler aniden kötüleşebilir. Solunum yolu hastalıkları nedeniyle hastaneye başvurular genellikle hava kalitesinin düşük olduğu dönemlerde artar. Kötü hava kalitesinin olduğu dönemlerde solunum problemleri riski taşıyan kişiler arasında astımlı çocuklar ve yetişkinler, 65 yaş üstü kişiler, diyabet ve kalp hastalığı gibi uzun süreli sağlık sorunları olan kişiler bulunur.
Hava kirliliği arttığında ne yapılmalıyız?
Siz veya evinizdeki biri hava kirliliği riski altındaysa, bölgenizdeki günlük AQI değerlerini kontrol etmelisiniz. AQI numarasını yerel gazetenizde veya yerel haber kanallarınızdan öğrenebilirsiniz. Bazı haber kanalları veya ulusal medya şirketleri ülkenin tüm bölgeleri için AQI değerlerini ve uyarılarını yayınlamaktadır. Siz de bu değerleri airnow.gov adresindeki web sitesinde de öğrenebilirsiniz.
Hava Kirliliğinde yapılması gerekenler:
- Dışarı ile hava temasını sınırlayın.
- Dışarıda olmanız gerekiyorsa, hava kirliliğinin yüksek olduğu öğleden sonra ve akşam saatlerinde dışarıda olmaktan kaçının.
- Otoyol trafiğinden uzak durun.
- Hızlı yürüyüş, hafif koşu, fiziksel efor ve/veya koşu sporları gibi aktiviteleri içeren açık hava aktivitelerinden kaçının.
Hava temizleyicileri hava kirliliğine karşı etkili midir?
AQI değerleri sadece dış hava kirliliğini ölçer. Kötü hava kalitesi risk altındaysa, EPA iç mekan hava temizleyicileri önerir. Yemek pişirme, temizlik malzemeleri (çamaşır suyu vs) ve sigara dumanı gibi şeyler iç mekan hava kirliliğine sebep olabilir. Portatif bir hava temizleyici kullanmak veya merkezi ısıtma veya klima sisteminizdeki hava filtresini yenilemek, iç mekan hava kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir.